آموزش تقویت تفکر خلاق در کودکان

بسیاری از والدین و معلم‌ها بدون آنکه بدانند، پرورش خلاقیت را جزو اولویت‌های آموزشی کودکان به‌حساب نمی‌آورند. برای آن‌ها، مهارت‌های درسی و منطقی، دوچرخه سواری، شنا و… اهمیت بیشتری دارد.

اما باید بدانید که پرورش خلاقیت بسیار حیاتی و مهم است. حتما تابحال فهمیده‌اید که تفکر خلاق تا چه اندازه می‌تواند در مهارت‌های آینده کودکان و موفقیت آن‌ها در هر زمینه شغلی و تحصیلی تاثیرگذار باشد.

خبر خوب اینکه تفکر خلاق و خلاقیت به سادگی تقویت می‌شود و می‌توانید با چند راهکار ساده در خانه یا مدرسه، آن را به کودکتان آموزش دهید. خب! منتظر چه هستید؟ بیایید با هم روش‌های تقویت  و پرورش تفکر خلاق در کودکان را بررسی کنیم.

.

روش اول

زمانی که کودکتان برای حل مشکلات درسی یا به‌صورت ساده‌تر، مشکلات کوچکی که در اتاقش با آن‌ها روبه‌رو می‌شود و از شما کمک می‌خواهد، یکی از آن فرصت‌های طلایی برای پرورش خلاقیت او است.

سعی کنید از این فرصت استفاده کنید و بلافاصله جواب را در اختیار او قرار ندهید. بهتر است مانند یک دوست یا همکلاسی با او مشورت و همفکری کنید و از او بخواهید مسئله را بهتر بررسی کند و ایده‌هایش را با شما به اشتراک بگذارد.

خوب است که ایده‌های کودکتان را تحسین کنید. مخصوصا آن دسته از ایده‌هایی که خارج از عرف و چارچوب هستند و غیرطبیعی به‌نظر می‌رسند.

.

روش دوم

با کودکتان بازی کنید. سعی کنید بیشتر بازی را انجام دهید به استراتژی نیاز دارند و نقش رهبری را به او بسپارید. یکی از راه‌های مهم تقویت خلاقیت در کودکان این است که به آن‌ها اختیار عمل دهید و خودتان را در نقش پیرو او بگذارید.

بگذارید کودکتان به‌صورت مستقل تصمیم بگیرد که چطور بازی را پیش ببرد. سعی کنید درمقابل وسوسه هدایت بازی به سمتی که فکر می‌کنید منطقی‌تر است مقاومت کنید. به کودکتان اجازه دهید در فضای خلاق ذهنی خود سیر کند و در آن قدم بزند.

روانشناسان معتقدند که این نوع از تعامل پیام حمایت از تفکرات خلاقانه را از طرف شما به کودک ارسال می‌کند و به او اعتماد به‌نفس لازم برای تفکرات نو و جدید را خواهد بخشید.

بگذارید کودکتان به‌صورت مستقل تصمیم بگیرد که چطور بازی را پیش ببرد. سعی کنید درمقابل وسوسه هدایت بازی به سمتی که فکر می‌کنید منطقی‌تر است مقاومت کنید. به کودکتان اجازه دهید در فضای خلاق ذهنی خود سیر کند و در آن قدم بزند.

.

روش سوم

سعی کنید با استفاده از آموزش‌های آنلاین، تعمیرات آسان لوازم منزل را یاد بگیرید و با همکاری کودکتان آن را انجام دهید. رنگ کردن دیوارهای خانه، تعمیر نشتی شیر آب و… می‌تواند تمرین موثری برای پرورش تفکر خلاق در کودکان باشد.

کودکان با این تمرینات کوچک مهارت حل مسئله را یاد می‌گیرند و متوجه خواهند شد که می‌توانند برای رفع مشکلات روی پای خودشان بایستند.

.

روش چهارم

بگذارید کودکتان آزادانه درمحیط بیرون از خانه بازی کند و دنیای بیرون از محیط امن اتاقش را کشف کنید. نگران کثیف شدن لباسش نباشید. طبیعت می‌توانید بهترین دوست کودکتان به‌حساب بیاید.

او را تشویق کنید که با گل و خاک بازی کند، باغبانی کند، از روی گودال‌های پر از آب بپرد و احساس آزادی و خوشخبتی را در آغوش بگیرد. کودکانی که با طبیعت رشد می‌کنند، بسیار خلاق‌تر و بهتر پرورش خواهند یافت.

.

روش پنجم

تبلت یا گوشی هوشمندتان را به کودکتان قرض بدهید. البته لازم است یک نکته مهم را یادآوری کنم. به همین زودی‌ها برای کودکتان تلفن هوشمند یا تبلت نخرید.

والدین با خرید گجت‌های هوشمند برای کودکشان ظلم بزرگی را در حق آن‌ها مرتکب می‌شوند. چون اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری از کودکان فرصت رشد را خواهد گرفت.

اما گاهی خوب است که تلفن خودتان را به کودکتان قرض دهید تا از محیط اطرافش عکس بگیرد. به او یاد بدهید که چطور کادر را تنظیم کند و چطور عکس‌ها را ذخیره کند. عکاسی از اطراف کودک را به دقت در محیط عادت خواهد داد.

.

روش ششم

یک بازی جذاب با کودکتان انجام دهید. از او بخواهید تصور کند که قدرتی مافوق بشری دارد. به او بگویید چشمانش را ببندد و فکر کند صاحب یکی از آن قدرت‌های عجیب و غریبی است که ممکن است در فیلم و کارتون‌ها ببیند. مثلا تصور کند نامرئی شده است.

حالا نوبت اوست که تصور کند در صورت داشتن این قدرت چه کاری انجام می‌داد؟ از او سوالات موثری بپرسید که به تخیلش جهت بدهد و بیشتر خیال‌پردازی کند.

.

روش هفتم

با کودکتان غذای مورد علاقه‌اش را بپزید. آشپزی با کودک یکی از آن تجربه‌هایی است که هیچ‌وقت از ذهن کودکتان پاک نخواهد شد. معمولا آن‌ها به این کار علاقه نشان می‌دهند و دوست دارند که با شما مشارکت کنند.

می‌توانید این کار را با ترفندهای کوچکی به تمرینی موثر برای تقویت تفکر خلاق در کودکان تبدیل کنید. مثلا می‌توانید در ترکیب اصلی غذا تغییرات کوچکی ایجاد کنید.

مثلا اگر همیشه در پاستا گوشت قرمز می‌ریختید، گوشت مرغ را امتحان کنید. به کودکتان نشان دهید که خود را به دستورها، قوانین و عرف عادت ندهد و از تغییر نترسد.

.

روش هشتم

چالش‌های کوچکی در خانه ایجاد کنید و از کودک بخواهید که آن‌ها را حل کند. می‌توانید به او بگویید: هال خیلی نامرتبه! حالا باید چیکار کنیم؟ و مدیریت کار را به او بسپارید.

این کار باعث می‌شود کودکتان احساس کند نقشی در خانه دارد و باید آن را انجام دهد. ارائه نقش‌های کوچک به کودکتان کمک می‌کند که اعتماد به‌نفس بگیرد و برای مدیریت مسائل مختلف از قوه خلاقیت خود استفاده کند.

.

روش نهم

از هر فرصت برای تغییر استفاده کنید. مثلا بازی موردعلاقه کودک را با او انجام دهید، اما از او بخواهید که در قوانین بازی تغییرات کوچکی ایجاد کند تا بازی جذاب‌تر شود.

.

روش دهم

با کودکتان به پیاده‌روی بروید. او را با خودتان همراه  کنید و کاری کنید که مسیر پیاده‌روی برایش جذاب شود. توجه او را چیزهای جالبی که در خیابان می‌بینید جلب کنید. با او در جمع کردن سنگ‌های زیبایی که در مسیر می‌بیند مشارکت داشته باشید و درباره گل و گیاه و هرچه در مسیر است با کودکتان حرف بزنید.

وقتی به خانه برگشتید درباره چیزهای جالبی که در خیابان دیده‌اید صحبت کنید و از او بخواهید با سنگ و برگ‌هایی که جمع کرده است، داستان بسازد.

سعی کنید تخیل او را تحریک کنید. از هرروشی که می‌توانید کمک بگیرید تا ذهن کودکتان را به ساخت داستان و قصه وادار کند.

.

روش یازدهم

کودک را در کلاس‌های فوق برنامه غرق نکنید. او نیاز دارد کمی از فضای آموزشی فاصله بگیرد. بعضی از والدین فراموش می‌کنند که کودکشان هنوز سن و سالی ندارد و ذهنش به اندازه کافی برای یادگیری طولانی‌مدت مطالب درسی آماده نیست.

بد نیست کمی کودکتان را آزاد بگذارید تا بازی کند. بگذارید در عالم بچگی خود آزادانه و رها بازی کند و در خلال بازی چیزهایی که قرار است یاد بگیرد را تجربه کند. با این کار به تقویت خلاقیت در کودک کمک زیادی کرده‌اید.

.

روش دوازدهم

یکی از کارکردهای اساسی بازی‌ها، تقویت تفکر خلاق در کودکان است. بازی صرفا برای سرگرمی کودک نیست و آن‌ها را برای ایفای نقش‌های بیشتر در آینده آماده خواهد کرد.

یکی از بازی‌های موردعلاقه کودکان که اتفاقا گزینه‌ای عالی برای پرورش خلاقیت آن‌ها به‌حساب می‌آیند، بازی‌هایی است که کودک در آن نقش یکی از مشاغل را برعهده بگیرد.

مثلا می‌توانید چند حیوان اسباب‌بازی بردارید و یک دست لباس سفید به کودکتان بدهید تا او را به دامپزشک و اتاقش را به کلینیک دامپزشکی تبدیل کنید. کودکان معمولا از بازی‌هایی که آن‌ها را وادار به ایفای نقش بزرگسالان می‌کند، لذت خواهند برد.

.

روش سیزدهم

به کودکتان برای نقاشی کشیدن موضوع بدهید. یک جمله به کودکتان بگویید و درنهایت ذهن او را آزاد بگذارید تا خیال‌پردازی کند. سوالاتی بپرسید که عمیقا قوه خلاقیت او را درگیر خود کند.

مثلا می‌توانید از کودکتان بخواهید خیال کند مخترعی بزرگ است و می‌تواند هرچیزی که به فکرش برسد را اختراع کند. حالا کودکتان باید تصور کند که دوست دارد چه چیزی اختراع کند و آن را بکشد.

.

روش چهاردهم

آزادی عمل اهمیت زیادی در تقویت تفکر خلاق در کودکان دارد. کودکان نباید خودشان را محصور نظرات سفت و سخت شما ببینند و باید خودشان تصمیم بگیرند. بگذارید کودک خودش انتخاب کند که باید چه لباسی بپوشد.

اگر ترکیب عجیب و غریبی انتخاب کرد، او را سرزنش نکنید و خوشحال باشید که کودک خلاقی دارید. بگذارید با اعتماد به‌نفس لباس‌هایش را انتخاب کن و در صورت لزوم، او را برای انتخاب ترکیب بهتر راهنمایی کنید؛ البته راهنمایی‌تان نباید شکل زور و اجبار را به خود بگیرد.

.

روش پانزدهم

سعی کنید از همان کودکی برای کودکانتان اسباب‌بازی‌هایی بخرید که درواقع وسایله اولیه ساخت و ساز هستند. مثلا لگو.

این اسباب‌بازی‌ها می‌توانند توان خلاقیت کودک را تقویت کنند و او را وادار به ساخت کنند. سعی کنید از اسباب‌هایی که فرم تکراری و همیشگی دارند، کمتر برای کودکتان خرید کند.

.

روش شانزدهم

تلاش‌های کودکتان را ستایش کنید. به او بفهمانید که تلاش‌هایش بیش از نتیجه کار اهمیت دارد. کودکتان را معطوف به عمل کنید، نه نتیجه.

به او بگویید که من به تو افتخار می‌کنم که سعی کردی در امتحانت نمره بالایی بگیری، مهم نیست که چه نتیجه‌ای گرفتی و بیش از هرچیزی تلاش تو برای من ارزشمند است.

بهترین کار برای تقویت قوه خلاق کودک این است که در او انگیزه کافی برای خلاقیت ایجاد کنید. دراینصورت شاهد تاثیر مثبت اعتماد به‌نفس در دراز مدت خواهید بود.

.

روش هفدهم

یکی از مهم‌ترین فعالیت‌هایی که می‌توانید برای بهبود تفکر خلاق در کودکان انجام دهید این است که بتوانید در شکست و ناکامی‌های او درست رفتار کنید.

خوب است زمانی که کودکتان در کاری با شکست مواجه شد به جای دلداری دادن سریع از او بپرسید: به نظرت چرا این اتفاق پیش اومد؟ فکر می‌کنی اشکال کارت چی بود؟ با این کار به او فرصت خواهید داد که خلاقانه درمورد تجربه‌اش فکر کند تا بتواند در کار بعدی درست عمل کند.

.

روش هجدهم

با کودکتان مصاحبه بازی کنید! از او بخواهید خیال کند شخصیت معروفی است و قرار است به عنوان خبرنگار از او مصاحبه کنید. با این کار توانایی کلامی کودک را به طرز شگفت‌انگیزی بهبود خواهید بخشید.

.

روش نوزدهم

برای کودکتان خانه بسازید. خانه‌ای با مقوا، چوب یا چادر. یکی از جذاب‌ترین فعالیت‌ها برای کودکان ساخت کاردستی است. وسایل محدودی در اختیار کودکتان قرار دهید و از او بخواهید هرچه دوست دارد برای خانه‌اش بسازد.

.

روش بیستم

یک داستان محبوب انتخاب کنید. معمولا کودکان همیشه یک داستان محبوب دارند که بارها و بارها از والدین‌شان درخواست کرده‌اند که آن داستان را برایشان تعریف کنند.

از کودکتان بخواهید داستان موردعلاقه‌اش را خودش برایتان تعریف کند و هربار داستان را از زبان یکی از شخصیت‌های داستان بازگو کند. به این صورت این قدرت را خواهد داشت که در کلیشه‌ها دخل و تصرف ایجاد کند.

.
منابع :

.https://zehn.ir

آموزش تقویت تفکر خلاق در کودکان