زبان بدن کودک

زبان بدن به مجموعه رفتارهای غیرکلامی و فیزیکی اطلاق می‌شود که در آن فرد بدون صحبت کردن قادر به انتقال پیام و برقراری ارتباط با دیگران است. بخش قابل توجهی از ارتباطات اجتماعی، به صورت غیرکلامی یعنی با استفاده از ژست‌ها، حالت‌های جسمانی مثل حالات سر، دست، چشم‌ها، ابروها و پاها صورت می‌گیرد. روانشناسی حرکات بدن و کشف اسرارزبان بدن کلید اصلی موفقیت در روابط است، در واقع بسیاری از عادت‌ها و رفتارهای به ظاهر ساده‌ی ما حاوی پیام‌های مهمی در مورد ما به دیگران است. درک زبان بدن در روان‌شناسی نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، در یک جلسه‌ی مشاوره، روان‌شناس تمام حرکات زبان بدن فرد را زیر نظر می‌گیرد وبا تحلیل و تفسیر زبان بدن او شناخت دقیق‌تری از حالت روانی و یا اختلال روان‌شناختی فرد بدست می‌آورد. به طور کلی زبان بدن توسط بخش ناهُشیار مغز کنترل می‌شود، بنابراین ما دخل و تصرفی درآن نداریم و به همین دلیل است که می‌تواند بازتاب احساسات واقعی و درونی ما و فرزندانمان باشد.
یادگیری تکنیک‌های زبان بدن کودک و نحوه‎ی برقراری ارتباط شما با کودکتان و رفع نیازهای اساسی او علاوه بر رشد صحیح کودک در شکل گیری هویت او موثر است. درک زبان بدن نوزاد در روزهای اولیه‌ی تولد امر دشواری است، با این حال برای همه والدین مهم است که بتوانند زبان بدن کودک را بفهمند. در فاصله‎ی بین تولد تا هجده ماهگی کودک سعی می‌کند با استفاده از قدرت کلامی‎اش ارتباط برقرار‌کند و استفاده از زبان بدن را کاهش می‌دهد، با این وجود زبان بدنش همچنان در حال رشد است و شکل پیچیده تری به خود می‌گیرد. درادامه یک راهنمای سریع وساده برای درک زبان بدن کودک ارائه شده است با ما همراه باشید.

.

‌
۱- ‌لگد پرانی

‌این یکی از اولین نشانه‌هایی است که کودک سعی در برقراری ارتباط با شما دارد. اگرمی‌بینید کودک چنین کاری انجام می دهد، به این معنی است که او بسیار هیجان‌زده و خوشحال است و به احتمال زیاد نشانه تمایل او به بازی کردن است. اما اگر گریه می‌کند و بی‌قرار است احتمالا نشان دهنده این است که موردی سبب ناراحتی او شده است. هیجان او می تواند ناشی از دیدن شما یا چیزی باشد که او را مجذوب می‌کند، مانند آب، اسباب بازی مورد علاقه یا حتی ظرف غذا (اگر گرسنه باشد)! عامل ناراحت کننده نوزاد نیز می‌تواند هرچیزی از نفخ معده تا پوشک کثیف شده باشد، بنابراین چک کنید تا ببینید چه عاملی ممکن است سبب ناراحتی او شده باشد. هرچند برخی نوزادان لگدپرانی می‌کنند صرفا به این دلیل که قادر به انجام این کار هستند. همان‌طور که می‌دانید تکان دادن پاها و لگد پرانی به رشد ماهیچه‌ها و قوی‌تر شدن عضله‌های پای کودک کمک می کند، بنابراین، با نشان دادن چیزهایی که هیجان کودک را تحریک می کنند، او را تشویق کنید تا پاهای خود را در هوا تکان بدهد.

‌.‌

‌۲- روبرگرداندن

‌گاهی درحالی که شما سعی می‌کنید به کودک غذا دهید یا با او صحبت کنید متوجه می‌شوید کودک نه تنها به شما نگاه نمی کند، بلکه صورت خود را از شما برمی‌گرداند، دراین حالت شما ممکن است تصورکنید کودک شما را نادیده می‌گیرد یا از شما عصبانی است! اما در واقع این عمل کودک می تواند دو معنی داشته باشد. اول، او ممکن است فقط سعی کند که در مورد آنچه اتفاق می‌افتد و یا آنچه در اطراف او می‌گذرد پردازش کند یا ممکن است از اینکه شما به فضای شخصی‌اش وارد شده‌اید عصبانی باشد. در این حالت اجازه دهید کودک به کاوش اطراف خود بپردازد، احتمالاً او یک چیز جدید روی دیوار دیده است و کنجکاو است که بداند چیست یا از دیدن بازتابی از خودش در آینه تعجب می کند! درهرحال هنگامی که او حس کنجکاوی خود را برطرف کند، به پیش شما برمی گردد.

‌.

۳-‌‌ قوس دادن به کمر

‌برخی از نوزادان ممکن است هنگام تغذیه یا در آغوش گرفتن کمر خود را قوس دهند. این کار دلایل زیادی می تواند داشته باشد، اما اگر نوزادی این کار را در وسط غذای خود انجام دهد، ممکن است به این معنی باشد که دیگر نمی‌خواهد شیر بخورد یا همچنین می‌تواند به این معنی باشد که کودک مبتلا به کولیک است یا از اختلالات گوارشی مانند GERD یا ریفلاکس معده رنج می‌برد. ناامیدی، عصبانیت یا خستگی از دیگر دلایل بسیاررایج برای قوس دادن کمر توسط کودک است.در بعضی مواقع، در نوزادانی که ازاختلال اوتیسم ، اختلال نشخوار فکری(وسواس ذهنی) یا کرنیکتروس(زردی نوزاد) رنج می برند نیز دیده می شوند که کمر خود را قوس می‌دهند. در چنین حالتی سعی کنید او را آرام کنید، می‌توانید به آرامی به پشت او ضربه بزنید یا او را تکان دهید تا باعث خواب آلودگی‌اش شود یا با بیرون بردن او و نشان دادن مواردی که به آن علاقه دارد توجه او را منحرف کنید. اگر گریه ادامه یافت، بلافاصله با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

.

‌۴- باز کردن دست‌‍‌ها

‌دیدن نوزادان با دستان باز و بازوان کشیده نشانه‌ی خوبی است. این بدان معنی است که کوچولوی شما خوشحال است و روحیه خوبی دارد. همچنین می تواند نشانه ی این باشد که کودک به تازگی مهارت نشستن را کسب کرده و سعی در حفظ تعادل خود برای صاف نشستن را دارد. هر دوی شما باید از این لحظات لذت ببرید. او را به پارک یا پیاده‌ روی ببرید. همچنین می‌توانید در این روزها که روحیه خوبی دارد، به خریدهای عقب افتاده‌ی خود بپردازید مطمئن باشید او از دیدن چیزهای جدیدی که با آن روبرو می‌شود لذت خواهد برد. در صورتی که کودک را با دست‌های باز برای حفظ تعادل هنگام نشستن دیدید، دست او را بگیرید و به او کمک کنید، در غیر این صورت می توانید او را با بالش و کوسن‌های نرم زیادی محاصره کنید تا حتی اگر تعادل خود را از دست داد، آسیب نبیند

.‌

۵- مشت کردن انگشتان دست

‌مشت کردن انگشتان نوزاد می‌تواند یک حرکت معمولی و عادی باشد، اما اگر نوزاد با فشار، دست خود را مشت کرده باشه این می‌تواند نشانه استرس شدید کودک به دلیل گرسنگی باشد. در صورتی که مشاهده کردید کودک شما این کار را انجام می دهد (حتی اگر گریه نمی‌کند)، پاسخ واضح شما این است که بلافاصله به کودک غذا بدهید و او را سیر کنید.

‌.

۶- جمع کردن زانوها داخل شکم

‌بعضی اوقات دیده می شود که نوزادان هر دو زانوی خود را جمع می کنند و آن را به سمت شکم می‌آورند. اگر متوجه شدید که نوزاد شما به طور مداوم زانوهای خود را جمع می‌‌کند، این ممکن است بدان معنی باشد که او از مشکلات گوارشی مانند یبوست، گاز یا ناراحتی معده رنج می‌برد. درچنین حالتی سعی کنید با آهستگی و به آرامی با ضربه زدن به پشت او کمک کنید تا آروغ بزند. بهتر است مادر در دوران شیردهی ازخوردن غذاهای روغنی و ادویه دار که ممکن است باعث ایجاد گازدر معده، ریفلاکس اسید یا یبوست ‌شود خودداری کند، در صورت تداوم علائم با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

.

‌۷-گرفتن گوش ها

‌این کارمعمولاً هنگامی که نوزادان سعی در کشف اعضای بدن خود دارند انجام می شود. اما از طرفی گرفتن گوش‌ها می‌تواند نشانه‌ای از درد و ناراحتی ناشی از عفونت گوش باشد، تحقیقات نشان داده‌ است کودکانی که صرفا گوش‌های خود را می‌کشند و هیچ علامت دیگری دال بر بیماری ندارند جزو کودکانی نیستند که دچار عفونت گوش شده‌اند، همچنین دیده می شود که نوزادان درهنگام دندان درآوردن این کار را انجام می دهند. اگروقت دندان درآوردن نیست می توانید کودک را برای معاینه دقیق نزد متخصص گوش و حلق و بینی کودکان ببرید.

.

‌۸- مالش چشم

‌مالش چشم ممکن است اغلب با یک خمیازه بزرگ و حتی گاهی گریه همراه باشد. این بدان معنی است که او خسته است و می‌خواهد بخوابد. فقط برای مدتی او را تکان دهید یا به آرامی درون تخت خوابش بگذارید تا بخوابد. اگر کودک گریه می‌کند، می‌توانید با خواندن لالایی یا گذاشتن موزیک خواب ابتدا او را آرام کنید. در صورت خواب آلود نبودن، اینکه ممکن است به عفونت چشمی مبتلا شده باشد یا نه، حتما با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

.

‌‌۹- کوبیدن سر

‌کوبیدن سر در بین نوزادان معمول است و جای نگرانی نیست. این حالت در بین نوزادان پسر بیشتر از نوزادان دختر است. ممکن است والدین با دیدن کودک خود که سرش را به لبه‌ی گهواره یا نرده‌ی تختش می‌کوبد آشفته شوند اما این چیزی نیست جز تکنیکی که نوزادان برای راحتی و تحریک خود استفاده می‌‎کنند، در واقع نوزادان این حرکات موزون به عقب وجلو را آرام‌بخش می‌دانند!
اگر کودک شما عادت دارد که مدام سرش را بکوبد، مطمئن شوید که نزدیک دیوار نیست. اگر سرش را به نرده‌های گهواره یا تختش میزند، بهتر است برای تخت کودک و گهواره او از گارد پارچه‌ای مخصوص و یا بالشتک و کوسن استفاده کنید. همچنین می توانید با بازی کردن یا خواندن چیزی برای او، توجه او را منحرف کنید.

.

‌۱۰- مات ومبهوت شدن

‌مبهوت شدن کودک در حالی که احساس خواب آلودگی زیادی دارد، امری عادی است پس جای نگرانی نیست. این یک رفلکس است که بین نوزادان قبل از ۵-۶ ماهگی کاملاً رایج است. در واقع می تواند به این معنی باشد که او از صدای بلند یا چیزی که خواب او را مختل کرده است، مبهوت شده است. سعی کنید کودک را در مکانی آرام و به دور از هیاهو بخوابانید، البته خواباندن کودک و عادت دادن او به کمی سر و صدا در اتاق، مانند کم نگه داشتن صدای تلویزیون یا رادیو یا صحبت از طریق تلفن نرمال است.

‌.

۱۱- لگد زدن و نفس کشیدن سریع

‌بچه‌ها وقتی خیلی هیجان زده هستند سریع لگد می زنند و نفس می کشند. به معنای ساده‌تراینکه این خوشحالی و هیجان می‌تواند به خاطر دیدن چیزی یا کسی باشد یا در نتیجه توانایی انجام کاری است که می‌خواهد انجام دهد. در این حالت بهتر است که با او بازی کنید و با اشتیاق و هیجان یکسانی به او پاسخ دهید.

‌.

۱۲- مکیدن انگشتان

‌مکیدن انگشت یا مشت توسط کودک اغلب به گرسنگی کودک تعبیر می‌شود، اما ممکن است همیشه اینگونه نباشد. اگر کودک گرسنه نیست، این حرکت می‌تواند بدین معنی باشد که کودک شما قبل از چرت‌زدن سعی دارد خود را آرام کند. ابتدا بررسی کنید که آیا زمان غذای او فرا رسیده است و کودک نیاز به غذا دارد یا نه. اگر کودک سیر است در این صورت فقط می توانید برای او آواز بخوانید و به آرامی او را نوازش کنید تا بخوابد.

‌کلام آخر: با توجه به این که نوزادان و کودکان نوپا نمی‌توانند منظورخود را کلامی منتقل کنند، بهترین روش برای فهم مقصود کودک و درک خواسته‌ی او دانستن زبان بدن کودک است، در واقع اولین چیزی که باید به عنوان والدین یاد بگیرید همین امر است. این نه تنها به شما کمک می کند تا کودک را بهتر پرورش دهید بلکه به ایجاد یک پیوند قوی بین شما و کوچولوی شما نیز کمک می کند.