بازی ترکه بازی

ترکه بازی

ترکه بازی یا چوبازی، ازجملهٔ بازی ها و سنت های ایرانی است که پیشینه ای کهن دارد که به ایران باستان باز می گردد.

چوب بازی از آیین های سنتی و قدیمی، اقوام زاگرس نشین است که اکنون بیشتر در مراسم عروسی و شادی اتفاق می افتد.

نام محلی: چوق بازی، چو بازی، چوب بازی

تعداد بازیکنان: 2 نفر

ابزار لازم: 2 تا چوب به اندازه یکی بزرگتر و اون یکی کوتاهتر

.

تاریخچه

ترکه بازی یا چوبازی، بیشتر در میان ایل بختیاری، ایل قشقایی، ایل بویراحمد، ایل بابوئی باشت، ایل باصری و نورآباد ممسنی رواج دارد. این بازی اغلب در مراسم جشن و عروسی بختیاری ها و با رقص همراه است.

این آیین سنتی در شاهنامه فردوسی نیز ذکر شده است. با این تفاوت که سنت میدان رزم تبدیل به سنت میدان بزم شده است.

برخی از قوم شناسان ایرانی ، قدمت ترکه یا چو بازی به هنگام مهاجمان مقدونی و یونانی می دانند. همچنین برخی نیز بر این باورند که این بازی در دوران هخامنشی درمیان اقوام ایرانی مرسوم بوده است.

شرح بازی: در چوب بازی یا چو بازی، که در مناطقی به آن ترکه بازی نیز می گویند، تعداد بازیکنان دو نفر است. ابزار بازی شامل دو چوب است. یکی از این چوب ها بزرگتر و در حدود یک و نیم متر و چوب دیگر کمی کوتاهتر است.

در این میدان رزم، چوب بزرگتر در دست مدافع و ترکه نازکتر در دست مهاجم قرار می گیرد. در این زمان است که حمله و دفاع آغاز می شود.

ترکه بازی یا چوبازی، با آهنگ دهل و کرنا همراه است که صدای آن یادآور موسیقی پر هیاهوی میدان جنگ است.

فردی که ترکه نازکتر را در دست دارد، پس از شنیدن ساز و دهل، چند دور می رقصد و سپس با حرکت کتف ها به سمت دارنده چوب بزرگتر حمله می کند. دارنده چوب بزرگتر باید از خود دفاع کند.

فرد مهاجم با فریادی بلند، سعی می کند که روحیۀ حریف خود را تضعیف نماید. سپس او به سمت حریفش یورش می برد و با چرخاندن چوب در جهات مختلف (به منظور فریب حریف) شروع به بازی می کند.

.

برد و باخت چوب بازی

شخص مهاجم، چوب را در مقابلش قرار می دهد و هنگام کوبیدن چوب به حریف آن را با دو دست خود چرخانده و سپس با در نظر گرفتن پای حریف، ضربه را به او وارد می کند.

در این بازی، حمله کننده سعی می کند حریف خود را گمراه کند تا بتواند ضربه ای صحیح به او وارد نماید. بازیکن حمله کننده، فقط یکبار اجازه حمله و ضربه را دارد.

بعد از ضربه اول، چه ضربه به چوب حریف اصابت کرده باشد و چه نکرده باشد، بازیکنی که چوب بزرگتر را در دست داشته، ترکه نازکتر را در اختیار می گیرد. در واقع جای هر دو طرف عوض می شود.

چوب بازی یا چوبازی، تا آخر به همین منوال ادامه می یابد. به فردی که در این بازی بتواند بدون خستگی، چوب را چندین بار به زیبایی بچرخاند، شیرین کار می گویند.

.

مسابقات

مسابقات قهرمانی کشور در رشته چوب بازی و یا چوبازی برای اولین بار در آذرماه سال ۱۳۹۵ و برای دومین بار درفروردین ماه ۱۳۹۶، بر روی تشک و به صورت امتیاز دهی، در مسجدسلیمان خوزستان برگزار گردید.