دهان و دندان کودک و مراقبت از آن

بهداشت دهان و دندان از جمله مسائلی است که باید از همان کودکی به آن اهمیت داد. از زمانی که کودک دندان شیری دارد باید مراقبت از دندان‌ها را به او آموزش داد. این در حالی است که بسیاری از والدین به تصور اینکه دندان‌های شیری موقت هستند، خیلی به این دندان‌ها اهمیت نمی‌دهند. اما خوب است بدانید که داشتن دندان‌های سالم در بزرگسالی، ریشه در کودکی افراد دارد. پوسیدگی دندان‌ها مشکلات زیادی را در سلامتی کودکان ایجاد می‌کند. پس باید نکات طلایی مراقبت و بهداشت دهان و دندان را به خاطر سپرد.

.

تمیز کردن لثه کودک

بهداشت دهان و دندان از جمله مسائلی است که باید از همان کودکی به آن اهمیت داد. از زمانی که کودک دندان شیری دارد باید مراقبت از دندان‌ها را به او آموزش داد. این در حالی است که بسیاری از والدین به تصور اینکه دندان‌های شیری موقت هستند، خیلی به این دندان‌ها اهمیت نمی‌دهند. اما خوب است بدانید که داشتن دندان‌های سالم در بزرگسالی، ریشه در کودکی افراد دارد. پوسیدگی دندان‌ها مشکلات زیادی را در سلامتی کودکان ایجاد می‌کند. پس باید نکات طلایی مراقبت و بهداشت دهان و دندان را به خاطر سپرد.

.

مسواک زدن

از همان اولین دندان‌های شیری، باید مسواک زدن را برای کودک آغاز کرد. یک مسواک نرم را به آرامی روی دندان‌های کودک بکشید. متخصص دندان‌پزشکی کودکان توصیه می‌کنند که در این سنین از خمیر دندان برای کودک استفاده نشود. مسواک و آب گرم برای تمیز کردن دندان‌های کودک در سنین زیر سه سال کافی است. در سنین کمتر از دو سال از مسواک‌های انگشتی هم برای تمیز کردن دندان‌های کودک می‌توان استفاده کرد. از سه سالگی به بعد استفاده از خمیر دندان‌های مخصوص کودکان توصیه می‌شود. در سنین بالاتر در کنار مسواک باید به کودک نحوه صحیح نخ دندان کشیدن را نیز یاد داد. اخیرا دهان‌شویه‌هایی برای کودکان در بازار عرضه می‌شود که باید بعد از مسواک و نخ دندان از آن‌ها استفاده کرد تا باقیمانده مواد قندی و مضر از روی لثه و زبان کودک پاک شود.

.

فضای شاد هنگام مسواک زدن

برای تشویق کودک به مسواک زدن، می‌توان از مسواک‌های جذاب و رنگی، استفاده کرد. استفاده از خمیر دندان‌های با بو و طعم خوب ،کودک را تشویق به مسواک زدن می‌کند. بازی و شعر خواندن و ایجاد یک فضای همراه با شادی و خنده، لحظات مسواک زدن را برای کودک جذاب و خاطره‌انگیز می‌کند. خمیر دندان‌های کودکان مقدار بسیار کمی فلوراید دارد. چون کودکان گاهی خیلی تصوری از بیرون ریختن خمیر دندان از دهانشان ندارند. به دلیل طعم و بوی خوب، ممکن است آن را فرو بدهند. به همین دلیل از فلوراید در خمیر دندان کودکان استفاده نمی‌شود.

.

بررسی دندان‌ها

والدین باید در هنگام مسواک زدن به آرامی دهان و دندان‌های کودک را بررسی کنند. کوچکترین ذره پوسیدگی یا تغییر حالت دندان‌ها را باید بررسی کرد. هر چه زودتر این پوسیدگی‌ها شناسایی شوند، درمان راحت‌تر و سریع‌تر خواهد بود و کودک هم دردی را متحمل نخواهد شد. اگر کودک از درد دندان شکایت داشت حتما باید آن را جدی گرفت. بعضی از پوسیدگی‌ها در ظاهر مشخص نیستند و باید متخصص دندان‌پزشکی آن را بررسی کند.

.

تغذیه سالم

تغذیه کودک تاثیر زیادی در سلامت دهان و دندان او دارد. آنچه که متخصص دندان‌پزشکی کودکان به آن توصیه زیادی دارد، مراقبت از خورد و خوراک کودک است. خوردن قند، آب میوه‌های مصنوعی و خوراکی‌های شیرین چسبناک مانند گز یا سوهان، باعث آسیب به دندان‌ها می‌شود. در عین حال بسیاری از کودکان مواد غذایی سفت یا اشیای خارجی را با دندان می‌شکنند. والدین باید در این موارد مراقبت زیادی داشته باشند. اگر کودک هر کدام از این مواد غذایی شیرین را خورد، باید سریعا دندان‌های او را مسواک زد. نباید کودک با بقایای این مواد غذایی به خواب برود. حتی خوردن شیر با شیشه در هنگام شب هم باعث ایجاد پوسیدگی در دندان‌های شیری کودک می‌شود. به همین دلیل باید شیر را قبل از خواب به کودک داد و بعد از آن هم دهان و دندان‌های او شسته شود.

.

مراقبت دوره‌ای

مراقبت‌های دوره‌ای دندان‌پزشکی هم از موارد بسیار مهم برای حفظ سلامت دندان‌های کودکان است. والدین باید از سنین خیلی پایین، فرزندان خود را به صورت مرتب نزد متخصص دندان‌پزشکی کودکان ببرند. دندان‌پزشک با بررسی دندان‌های کودک، هرگونه احتمال پوسیدگی را به موقع بررسی و درمان می‌کند. حفظ دندان‌های شیری یکی از اهداف متخصص دندان‌پزشکی است. این دندان‌های شیری، بستر رویش دندان‌های دائمی هستند. بنابراین این بستر باید سالم باشد. مراجعه به دندان‌پزشک باید بخشی از مراقبت‌های پزشکی در دوران کودکی باشد.

1- والدین باید بهداشت دهان و دندان کودک خود را با تمیز کردن لثه‌های کودک شروع کنند، حتی قبل از آنکه کودک دندان در بیاورد. تمیز کردن لثه‌های کودک زمانی ضروری است که غذاهای کمکی مثل فرنی و پوره را برای کودک خود شروع می‌کنید.

در ابتدا دست‌های خود را با آب و صابون بشویید. سپس بعد از هر بار تغذیه، با آب ولرم و پارچه‌ای تمیز (پارچه‌ای مانند گاز استریل پانسمان که هم تمیز است و هم نرم و لطیف) به آرامی لثه‌های کودک را پاک کنید.
مراقب باشید این کار را به نرمی و نهایت دقت انجام دهید تا هیچ گونه آسیبی به کودک نرسد. پاک کردن لثه سبب می‌شود تا هر گونه ماده غذایی که در لثه‌های او وجود دارد، کاملا پاک شود. هنگامی که کودکتان به سن دو سالگی رسید، می‌توانید برای مسواک زدن از خمیر دندان بدون فلوراید هم استفاده کنید.

2- پس از آن که کودک دندان درآورد، می‌توانید دندان کودک را مسواک بزنید. حتماً لازم نیست که صبر کنید تا کودک همه دندان‌هایش به طور کامل در بیایند و سپس شروع به مسواک زدن کنید. شروع مناسب و زود هنگام مسواک برای کودک، باعث تشویق و تثبیت این کار در او می‌شود.
می‌توانید یک مسواک خیلی قشنگ و مناسب تهیه کنید تا او را ترغیب به مسواک زدن کنید. با استفاده از این مسواک و آب ولرم شروع به مسواک زدن دندان‌های کودک خود کنید. در نوزادان می‌توانید از مسواک انگشتی استفاده کنید.

3- هنگامی که کودکتان به سن دو سالگی رسید، می‌توانید برای مسواک زدن از خمیر دندان هم استفاده کنید. حتماً در ابتدا از خمیر دندان بدون فلوراید استفاده کنید، چون کودک دو ساله شاید مفهوم بیرون انداختن خمیر دندان را متوجه نباشد و آن را قورت دهد. این فهم حدود سن سه سالگی در کودک ایجاد می‌شود، آنگاه می‌توانید از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.

4- در طی مسواک زدن دندان‌های کودک خود، هر گونه پوسیدگی که ممکن است رخ داده باشد را بررسی کنید. حفره و پوسیدگی دندان در هر سنی ممکن است ایجاد شود. اگر هر گونه سوراخ و یا اصطلاحاً کرم خوردگی و آسیبی را در دندان کودک خود مشاهده کردید، سریعاً کودک را نزد دندانپزشک اطفال ببرید.
همچنین اگر کودک حین غذا خوردن حساس به نظر می‌رسد و احتمال آسیب دندان وجود دارد، او را نزد دندانپزشک اطفال ببرید تا او دقیقاً این مشکل را بررسی و درمان کند.

5- محققان انجمن دندانپزشکی آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که بهتر است فرزندان در حوالی یک سالگی شان به دندانپزشک مراجعه کنند. اگر در طول این یک سال، کودک بهداشت دهان و دندان را رعایت کرده باشد و هیچ علامتی از پوسیدگی دندان و خرابی وجود نداشت، والدین می‌توانند با خیالی آسوده و با رعایت همان نکات بهداشتی تا سه سالگی کودک خود را نزد پزشک نبرند. اما بهتر است در سن سه سالگی برای معاینه کلی دندان کودک، به دندانپزشک اطفال مراجعه کنند.

هرگز کودک خود را با شیشه شیر به رختخواب نفرستید. این کار سبب پوسیدگی دندان‌های کودک می‌شود. حتما قبل از خواب باید دندان‌های او را بشویید.

نوشیدنی‌هایی نظیر شیر، آبمیوه و نوشابه، چون قند بالایی دارند به راحتی می‌توانند سبب پوسیدگی دندان‌ها شوند. پوسیدگی دندان هم سبب بروز درد و مشکلات دیگر دندانی خواهد شد.

.
منابع :

.https://draskarizadeh.com
.https://drferaydooni.com

دهان و دندان کودک و مراقبت از آن