آموزش سرودن شعر به کودکان

کودکان قدرت شعر را درک می‌کنند. شعرها قابلیت الهام‌بخشی به احساسات را دارند و بزرگ‌سالان لذت خاصی از حفظ کردن شعر محبوبشان و خواندن چندین و چندباره آن احساس می‌کنند؛ اما کودکان نمی‌دانند از کجا و چگونه شروع به سرودن شعر کنند و ممکن است درنیابند که شعرها، بسته به انواع ذائقه، طیف گسترده‌ای دارند؛ از هایکوهای مختصر و موجز گرفته تا آن‌هایی که تابع قواعد شعر هستند یا اشعار آزاد و بی‌قافیه‌ای که هیچ محدودیتی در سرودن آن‌ها وجود ندارد.

به کودک کمک کنید که عناصر شعر را بشناسد و راه‌های مختلف سرودن شعر را کشف کند. او را بیشتر با معانی واژگان و جمله‌های به‌کاررفته در شعر، ساختار جمله‌ها، وزن و واژگان آشنا کنید. افزون بر آن، کودکان رفته‌رفته در سرودن شعر، دنیای جدید و بدون محدودیتی را کشف می‌کنند که آن‌قدر برایشان جالب هست که ارزش خلق کردن و به اشتراک گذاشتن با دیگران را داشته باشد.

.

برای آموزش سرودن شعر به کودکان چه کنیم؟

۱. تعدادی کتاب شعر انتخاب کنید؛ البته توجه داشته باشید که تنها به کتاب‌های انتخابی خود بسنده نکنید و منابع دیگر را هم ببینید و از آن‌ها الهام بگیرید. بلندبلند برای کودک شعر بخوانید. درباره اینکه هر سطر از شعر کجا تمام می‌شود، چگونه ریتم آن ساخته شده و تاثیرهایی که معنای شعر دارد، با کودک صحبت کنید. حتی ممکن است شعر دارای سبک ویژه‌ای باشد.

۲. باهم آهنگ موردعلاقه‌تان را بخوانید و ترانه‌اش را روی کاغذ بنویسید؛ سپس از کودک بخواهید شعری بسراید که بتوانید با ملودی یا آهنگ ترانه موردعلاقه‌تان آن را شعر را بخوانید. از ساختار شعر اصلی به عنوان راهنما استفاده کنید.

۳. با هم به یک قدم زدن شاعرانه در اطراف خانه بروید. در گوشه و کنار مکث کنید- پارک، نبش خیابان، روبه‌روی دکه روزنامه‌فروشی – و از کودک بخواهید که جمله‌ها یا توصیف‌هایی از آنچه می‌بیند، بنویسد. در راه بازگشت به خانه، کودک می‌تواند آن جمله‌ها را اصلاح یا کوتاه کند و آن‌ها را شبیه به شعر دربیاورد.

۴. به کودک نوشتن و سرودن شعر کوتاه را بیاموزید. قانونی بگذارید که در ابتدای هر سطر، از حروف نام او استفاده شود که وقتی آن حروف را از بالا به پایین می‌خواند، با کنار هم گذاشتن آن حروف، بتواند اسم خودش را ببیند. یک‌بار که کودک شعری بر پایه اسم خودش بنویسد، می‌تواند درباره افراد خانواده یا دوستانش یا حیوان‌های خانگی‌اش هم شعر بسراید.

۵. یک اسلاید شعر درست کنید. تعدادی از عکس‌های کودک را به شکل ردیفی یا در دسته‌های پنج تا ده‌تایی جمع‌آوری کنید. می‌توانید این دسته‌بندی را بر اساس موضوع مشترک آن‌ها یا عکس‌هایی که در طول سفر گرفته‌اید، انجام دهید. عکس‌ها را به صورت نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای نظیر پاورپوینت، آی‌فوتو، یا عکس‌های داستانی دربیاورید و از کودک بخواهید که با نوشتن یکی دوکلمه با هرکدام از تصویرها، شعری بنویسد. برای جذاب‌تر کردن اسلایدهای خود، به آن جلوه‌های ویژه، تغییر حالت یا موسیقی بیافزایید.

۶. به کودکان بزرگ‌تر چگونگی سرودن شعر قافیه‌دار را نشان دهید؛ با به کار بردن آموزش‌ها و راهنمای شعرهای قافیه‌دار؛ برای نمونه، از یک متن در یک کتاب، یک مقاله در مجله، یک آهنگ یا یک نامه و مختصر کردن و دوباره مرتب کردن واژگان برای شکل دادن به شعری تازه. به کودک کمک کنید که یک یا دو پاراگراف از کتاب موردعلاقه‌اش انتخاب کند و آن را به شعری با وزن و قافیه تبدیل کند.

۷. نوع‌ها مختلف و حتی شکل‌های مختلف شعر را کشف کنید. برای کودکان کم‌سن‌تر، هایکوهای سه‌خطی (که شامل قاعده پنج کلمه/ هفت کلمه/ پنج کلمه است) راه جالبی برای شروع است. کودکان بزرگ‌تر ممکن است بخواهند قالب‌های دیگری از شعر نظیر شعرهای مرصع و یا شعری هفت‌بیتی را که مانند الماس، ‌تراش خورده است تجربه کنند.

.
منابع :
.https://ketabak.org

آموزش سرودن شعر به کودکان